W dzisiejszym świecie, niezależnie od wieku czy przynależności do danej grupy społecznej, coraz więcej osób boryka się z niskim poczuciem własnej wartości, które przejawia się głównie jako niedocenienie własnych wartości, zalet, umiejętności i możliwości. Brak wiary w siebie wpływa na problemy z relacjami, utratę sensu życia i celów, które wcześniej pragnęliśmy zrealizować. Najczęstszymi przyczynami niskiego poczucia własnej wartości są, między innymi:
- negatywne doświadczenia z przeszłości, takie jak traumatyczne wydarzenia i trudne relacje
- porównywanie z innymi, zwłaszcza w kontekście wyglądu, osiągnięć czy sytuacji materialnej
- brak lub ograniczone wsparcie emocjonalne w najbliższym otoczeniu
- częste wystawienie na krytykę bez jednoznacznego otrzymania wsparcia
- stawiane wysokie wymagania ze strony rodziny pochodzenia co rodzi w następstwie, stawianie wysokich wymagań samemu sobie
- presja społeczna, na przykład mediów, pracy
- trudne sytuacje życiowe, takie jak utrata pracy, choroba, rozstania, śmierć bliskiej nam osoby
Objawy niskiego poczucia własnej wartości. Najbardziej charakterystycznymi oraz równocześnie najczęściej spotykanymi objawami niskiego poczucia własnej wartości są:
- skłonność do samokrytycznego myślenia, „mogłem zrobić to lepiej, wolno mi to idzie, jestem gorsza od innych, mniej inteligentna, nie atrakcyjny, niekompetentna, jestem głupi ….
- odczuwanie winy, nawet za drobne błędy czy sytuacje, na które często nie mamy wpływu
- szukanie potwierdzenia własnych myśli lub działań na zewnątrz u innych, nie w sobie
- tendencja do unikania nowych wyzwań i sytuacji ryzykownych
- trudności w wyrażaniu własnych opinii i potrzeb
- przekonanie o braku kontroli nad własnym życiem
- unikanie kontaktów społecznych, wynikające z obawy przed odrzuceniem
- Stabilizacja poczucia własnej wartości – dobra zmiana.
Niskie poczucie własnej wartości nie jest nieodwracalne. W przypadku pracy nad nim zalecana jest zmiana tak zwanego „mindset’u”, czyli sposobu myślenia w odniesieniu do samego siebie oraz świata nas otaczającego. Rozwój własny w tym zakresie dotyczy m.in:
- poznanie samego siebie – mocnych i słabych stron, z nowym spojrzeniem na
- siebie, z inną perspektywą
- stawianie sobie realistycznych celów i osiąganie ich
- rozwijanie umiejętności wyrażania własnych opinii i potrzeb w asertywny sposób
- wzmacnianie dorosłego „JA”, poznanie tej części siebie przy jednoczesnym
- zaopiekowaniu się „JA” wewnętrznego dziecka
- uwolnienia się od schematu – bycia gorszym, słabym …
- regularne przypominanie sobie o własnych osiągnięciach, nawet tych
- najmniejszych oraz celebrowanie przyszłych
- rozwijanie pasji i kompetencji, zgodnych z tym co czujemy i dla siebie
- aktywne uczestnictwo w życiu społecznym, opartym na wsparciu i zrozumieniu
- wzmacnianie uważności w unikaniu porównywania, zrozumienie iż każdy ma
- własną drogę i tempo rozwoju
- regularna aktywność fizyczna, utrzymanie zdrowej diety i medytacja.
W zmianie towarzyszy psycholog/ terapeuta. Na siebie, swoje życie można spojrzeć
z kompletnie innej perspektywy. To pozwala pojawić się dobrej zmianie i
ustabilizować własne poczucie wartości.